موضوع ملوانان آمریکایی، به لطف کانالهای ارتباطی توافق هستهای حل شد!
بنابراین، حتی ایالات متحده بدنبال مشارکت دادن ایران برای بررسی تمایلش جهت سازنده بودن در بحران سوریه و سایر مناقشات منطقه است؛ ضمن اینکه حفظ حمایت منطقه‌ای و داخلی از توافق، نیازمند ممانعت از رفتار بی‌ثبات‌کننده و نادرست ایران است. اعمال تحریم‌های موشکی گام مناسبی در این راستا بود. اما این هدف باید با سایر تمهیدات برای خنثی نمودن برنامه موشکی ایران، و همچنین با اقداماتی برای مقابله و مجازات تلاش‌های تهران به منظور دخالت در امور همسایگان و گسترش نفوذ خود در منطقه (چه بطور مستقیم و چه از طریق بازیگران منطقه‌ای خود) دنبال شود.
یادآوری آسیب‌پذیریِ بالقوه برجام نسبت به پیشرفت [امور] خارج از توافق، اخیراً هنگامی مطرح شد که ملوانان آمریکایی به طور ناخواسته وارد آب‌های ایران شده و توسط مأموران ایرانی بازداشت شدند. منتقدان اوباما به سرعت به این رویداد واکنش نشان داده و آن را به عنوان شاهدمثالی مطرح کردند که طی آن توافق هستهای، ضعف وی و جسارت ایران را نشان داده است.از آنجا که این موضوع در طول یک شب حل نشد ـ به لطف کانالهای ارتباطی که بواسطه مذاکرات هستهای بوجود آمدند ـ این رویداد می‌توانست به یک برخورد سیاسی طولانی‌مدت تبدیل شده و نه تنها روز اجرا بلکه خود برجام را نیز در معرض خطر قرار می داد.
عملکرد طولانی‌مدت برجام نه تنها بوسیله بسیاری از مشکلات پیچیده تفاهم که به احتمال زیاد در طول دوره اجرای توافق ظاهر میشود، بلکه با رفتارهای تحریک‌آمیز و خارج از توافق ایران نیز تهدید میشود. این توافق همچنین در تهران و واشنگتن با مخالفت‌های مداوم در معرض خطر قرار دارد.
جامعه بین‌الملل باید نسبت به ایران احتیاط پیشه کند!
به نظر می‌رسد در ایران، اصولگراها در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مجلس، رسانه‌ها و روحانیون از توافق راضی نیستند. آنان هشدار داده‌اند که این توافق دروازه‌های ایران را برای «نفوذ» تأثیرات غرب باز گذاشته است؛ آنان همچنین پشت پرده بازداشت تاجرانی همچون سیامک نمازی با تابعیت ایرانی- آمریکایی قرار دارند تا مانع از حضور غربی‌ها در اقتصاد ایران شوند. تاکنون، مخالفان تا حد زیادی با عدم تمایل برای فرا رسیدن روز اجرا، رفع تحریم‌ها، و نیز آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده همچنان تحت‌نظر بوده‌اند. حالا که به این نقاط ذکر شده رسیده‌ایم، اصولگراها می‌توانند در تلاش‌های خود برای بی‌اعتبار ساختن و نهایتاً نقض توافق هستهای جسورتر شوند.
میتوانیم انتظار داشته باشیم که مخالفان توافق در داخل ایران، دنبال هرگونه بهانه برای متهم کردن ایالات متحده برای نقض تعهدات برجام هستند، بخصوص تعهد به «ممانعت از مداخله در تحقق منافع کامل ایران از برداشته شدن تحریم‌ها». کارشناسان متعددی انتظار دارند که جامعه تجارت بین‌المللی، روشی محتاطانه، آگاهانه و صبورانه را در خصوص تعامل دوباره با ایران اتخاذ کند. این بدلیل اقدامات و تلاش‌های آمریکا برای جلوگیری از بهبود وضعیت اقتصادی ایران نیست، بلکه به خاطر مشکلات شناخته‌شده در رابطه با تجارت در ایران و نیز عدم اطمینان درباره آینده توافق هستهای است. اگر این تردید عملی شود، مخالفان ممکن است ایالات متحده را به لحاظ بین‌المللی به تضعیف عمدی منافع ناشی از برجام متهم کرده و از ایران بخواهند تا اجرای تعهدات هستهای خود را متوقف نماید.
رهبر معظم [آیه‌الله سید] علی خامنهای در پاییز گذشته ضمن انعکاس دیدگاه‌های اصولگراها، هشدار داد که هرگونه تحریم جدیدی از سوی ایالات متحده، به هر دلیلی، برجام را نقض کرده و انکار تعهدات ایران را توجیه خواهد کرد. این موضع‌گیری آشکارا برخلاف برجام است، که صرفاً مانع اِعمال یا اِعمال دوباره تحریم‌های مربوط به مسأله هستهای است نه مانع اِعمال تحریم‌های تصویب‌شده به دلایل غیرهسته‌ای همچون حمایت از تروریسم، نقض حقوق بشر، یا فعالیت‌های موشکی.
ایالات متحده تمایل دارد هر زمان که لازم بود تحریم‌های غیرهسته‌ای را اعمال کند. اگر ایران با دنباله‌روی از تمایل اعلام‌‌شده خود برای محدود کردن اجرای برجام واکنش نشان دهد، چشم‌انداز توافق ناامید‌کننده خواهد بود. اعمال تحریم‌های موشکی از سوی دولت اوباما در چند روز گذشته اولین نمونه آزمایشی است. تاکنون، جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران عنوان کرده است که ادعاهای ایالات متحده مبنی بر اینکه ایران قطعنامه شورای امنیت را نقض نموده «نامشروع» بوده و ایران «پاسخ متناسبی خواهد داد» و ایران به فعالیت موشکی خود «بیش از پیش» ادامه خواهد داد. اما او تاحدی از متهم کردن واشنگتن به نقض برجام یا بیان این نکته که عملکرد ایران در پیروی ایران از [تعهداتش در] برجام تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت، خودداری کرد.
مخالفان ایرانی توانایی جلوگیری از اِعمال یا خرابکاری مستقیم در اِعمال برجام را دارند. روشن نیست که آیا روحانی و متحدین او از کنترل کافی بر سپاه پاسدارن و سایر اصولگراها برای ممانعت ایشان جهت مانع‌تراشی در دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات نظامی، یا تداوم استفاده از شبکه‌های تدارکاتی غیرقانونی، یا مشارکت در کار ساخت تسلیحات هستهای برخوردار است یا نه. مگر این که رهبر عالی دستورالعمل روشن و محکمی در حمایت از توافق هستهای صادر کند، در غیر اینصورت این ریسک وجود خواهد داشت که مخالفان از جانب خودشان برای بر هم زدن آن اقدام نمایند.
