مصاحبه‌هایی که قیمت نفت را کاهش می‌دهد
موضوع بعدی در مورد گاز روسیه است که وقتی‌که اروپا اعلام کرد می‌خواهد تحریم علیه روسیه را تشدید کند، پوتین اعلام کرد که اگر تحریم‌ها را تشدید کند گاز اروپا را قطع می‌کند. متأسفانه شاهد بودیم که آقای مهندس زنگنه بلافاصله مصاحبه کرد که ما جبران می‌کنیم.
اگر به آرشیوهای بعضی رسانه‌ها سر بزنید مقالات خیلی تندی نوشتم که بالاخره ما کجای بازی هستیم و این چه نوع دیپلماسی انرژی است که در حال پیگیری در کشور است؟ حتی آقای دکتر روحانی که مورد سئوال قرار گرفته بودند به نحوی این موضوع را توجیه کرده بود که ما ارتباط خود را با روسیه حفظ می‌کنیم و بحث صادرات گاز به اروپا برای جبران قطع گاز اروپا را نداریم و می‌خواست موضوع را به نوعی جمع کند. این هم جزو همان سئوالاتی است که چرا ما باید در باره دیپلماسی انرژی این جبهه‌گیری را داشته باشیم؟
یا بحث داعش که اتفاق افتاد، داعشی‌ها بخشی از حوزه های نفتی عراق را گرفتند و صادرات نفت کاهش پیدا کرد به نحوی که قیمت رو به افزایش بود، اسنادش هم موجود است. کسی اگر به زمان این مصاحبه‌ها و این رویدادها مراجعه کند کاملاً می‌تواند در بیاورد. دو باره دیدیم مصاحبه‌ای انجام می‌شود و اعلام می‌شود که ما این کسری بازار را جبران می‌کنیم که بعد با کاهش قیمت مواجه می‌شویم. چون همین‌که در عرضه بازار کاهش اتفاق بیفتد، روی قیمت تأثیر می‌گذارد و همین‌که عرضه اضافی وجود داشته باشد بازهم روی قیمت تأثیر می‌گذارد که اگر آنجا افزایش پیدا می‌کرد اینجا رو به کاهش می‌رود.
وزیر نفت در راستای منافع ملی یا منافع کشورهای عربی؟
یک‌بار در دوران اصلاحات اجلاس اوپک برگزار شد. کارشناسان قبل از برگزاری جلسه اوپک به آقای زنگنه گفته بودند شما روی کاهش تولید صحبت کنید و رأی بدهید که ایشان بالعکس روی افزایش تولید رأی داده بود! این سئوال مطرح است که آیا ما منافع ملی خود را دنبال می‌کنیم یا منافع کشورهایی مثل کشورهای عربی منطقه که حتی به فکر مردم خود نیستند؟
بعد هم مصاحبه کرد که کارشناسان این‌طور به من گفتند و من دست‌خط کارشناسان را دارم. بچه‌هایی که درگیر اوپک بودند که اعلام کردند نه، ما نگفته بودیم افزایش تولید، بلکه بالعکس اعلام کرده بودیم کاهش تولید باید انجام شود. به خاطر تحلیل‌هایی که در آن‌زمان از وضعیت بازار داشتیم گفتیم باید به سمت سهمیه‌بندی و کاهش تولید بروند که ایشان بالعکس عمل کرد و اثرش را هم دیدیم که تا چندسال دولت اصلاحات با کسری منابع از محل درآمد نفت رو‌به‌رو بود و این تا مدت‌های مدیدی ادامه داشت و به دلیل این تصمیمی که در اوپک گرفته شد، میلیاردها دلار بر کشور خسارت وارد شد و این به خاطر مدیریت نارکارآمدی بود که در آن زمان اتفاق افتاد.
مواضع وزارت نفت همسو با عربستان است
در اوپک فعلی قرار بر این بود که اگر نفت زیر صد دلار بیاید کشورهای عضو اوپک بلافاصله درخواست جلسه اضطراری برای کاهش تولید و یا سهمیه‌بندی و یا تصمیم‌گیری در باره مازاد عرضه‌ای که در جهان وجود داشت داشته باشند. حدود دو تا 2.5 میلیون بشکه مازاد عرضه وجود داشت که روی قیمت تأثیر گذاشته بود، به اضافه عوامل اقتصادی دیگر که زمینه را برای یک کار سیاسی برای عربستان و آمریکا و اروپا فراهم کرده بود که همین اتفاقی بود که افتاد. در آن‌موقع فکر می‌کنم ونزوئلا بود که اعلام جلسه اضطراری کرد.
قرار بر این بود که وقتی نفت 130، 140 دلار بود و قیمت آن داشت کاهش پیدا می‌کرد، اعلام کردند که تا صد دلار مشکلی نداریم. زیر صد دلار که بیاید باید جلسه اضطراری تشکیل شود. اسناد آن هم موجود است. متأسفانه قیمت پایین آمد و جلسات گذاشته نشد و جلسه‌ای را که گذاشتند وزیر محترم نفت بلافاصله وقتی وارد محل برگزاری وین رفت و قرار بود جلسه در آنجا برگزار شود با وزیر نفت عربستان جلسه گذاشت. این یک سیگنال یا پیام خوبی به اعضای اوپک مخصوصاً کشورهایی مثل عراق و ونزوئلا و بعضی کشورهای آفریقایی که با ایران همراهی می‌کنند نیست.
در مصاحبه‌ای هم که بعد از این انجام گرفت، اعلام شد که موضع‌گیری‌های ما با عربستان مشترک است و نقطه‌نظرات مشترکی داریم و تصمیم‌های آنها هم براساس آن جلسه همسو بود که بعد از اوپک هم دیدیم همان اتفاق افتاد، یعنی تصمیمی که ایران گرفته بود، درست مثل تصمیمی بود که عربستان داشت. البته مطرح کردند که نمی‌توانیم به نتیجه برسیم، ولی در اوپک بعدی که برگزار شد حتی سقف سهمیه‌بندی را هم برداشتند.
حداقل ایران می‌‌توانست اعتراض کند و موافقت نکند، چون هرکدام از این موارد اجماع می‌خواهد، یعنی اگر ایران به عنوان مخالف باشد، حداقل سئوال در موضوع برداشتن سقف که عربستان بدون حساب و کتاب تولید بکند و به بازار بریزد علی‌رغم اینکه همه می‌دانستند مازاد عرضه در بازار وجود دارد و این باعث می‌شود قیمت‌ها به شدت کاهش پیدا کند، این بود که چرا ایران اعتراض نکرد و چرا با کشورهای عربی عضو اوپک بخصوص عربستان هماهنگ شد؟
بعد هم ما شاهد بحث‌های دیگری هستیم، مثل بحث اخیر که علی‌رغم اینکه در کمیسیون انرژی به مدیران نفتی تأکید شد در وضعیت بازار فعلی جهان که عرضه بیش از تقاضا است، اگر می‌خواهید افزایش تولید هم داشته باشید، سروصدا نکنید و با کشورهای عربی در اوپک صحبت کنید و آنها هم سهمیه خود را پایین بیاورند و شما هم بدون اینکه مطرح کنید آرام‌آرام در بازار عرضه کنید و همین‌که شما این موضوع را که مثلاً می‌خواهید 500هزار یا یک‌میلیون بشکه افزایش تولید داشته باشیم را مطرح کنید مجدداً باعث ریزش قیمت‌ها خواهیم شد.
متأسفانه توجه نکردند و اعلام رسانه‌ای خیلی قوی هم کردند و فرمان افزایش 500هزار بشکه تولید نفت را در روز صادر کردند. این را می‌خواهم بگویم مجموعه اقداماتی که از طرف دولت یازدهم می‌بینیم در جهت افزایش قیمت نیست و جای سئوال است که چرا ما شاهد این نوع رفتارها هستیم؟ رفتارهایی که از کشورهای عربی می‌شود متصور بود. چرا ایران به این‌گونه عمل می‌کند؟
