سرمایه منجمد شده ی بانکها در برج سازی بیشتر از بودجه عمرانی کل کشور
در این برنامه به صورت صریح و شفاف به بنگاه داری بانکها اشاره شد و خصوصا پروژه های برج سازی متعلق به بانکهای مختلف کشور نمایش داده شد. براساس آنچه ثریا از سایتهای خود بانکها استخراج کرده بود و بخشی از آن را نمایش داد، اکثر بانکهای خصوصی و دولتی کشور رقم های نجومی در طول شش سال اخیر در ساخت برج های لوکس تجاری، اداری و ... در تهران و برخی کلانشهرها سرمایه گذاری کرده اند. برج هایی که هیچ نسبتی با اقتصاد مقاومتی ندارند و سبک زندگی و مصرف خاصی را به دنبال خواهند داشت. برآورد ثریا با توجه به رقم قیمت فروش این برج ها نشان می داد بسیاری از بانکها در پنج شش سال اخیر و در اوج جنگ اقتصادی بین هزار میلیارد تومان تا پنج هزار میلیارد تومان از سرمایه مردم را به صورت برج سازی منجمد کرده اند.
اگر چه رقم دقیقی از ارزش واقعی برج های بانکها در دست نیست اما حجم پروژه های ساخته شده و در دست ساخت بانکها در این حوزه به قدری است که با توجه به برآوردها می توان گفت از رقم بودجه عمرانی کل کشور در سال گذشته (40 هزار میلیارد تومان) نیز بیشتر است. سرمایه ای که اگر با سیاستگذاری درست و قاطع بانک مرکزی به سمت تولید و بخش های مولد اقتصادی روانه شود می تواند بسیاری از کارخانه ها و کارگاه های تعطیل و نیمه تعطیل کشور را احیا نماید.
بخشی از نقدینگی کشور درگیر اموال منجمد بانکهاست
در ابتدای برنامه ثریا، محسن مقصودی، مجری برنامه ثریا با ارائه اسلایدی خطاب به دکتر حیدری گفت: از سه سال گذشته تا کنون نقدینگی کشورمان نزدیک به دوبرابر شده است و از حدود 600 هزار ملیارد تومان در پایان سال 92 به هزار و هفده هزار میلیارد تومان در پایان سال 94 رسیدهاست یعنی نقدینگی کشور نزدیک به 400 هزار میلیارد تومان زیاد شده است.
فرشاد حیدری، معاون نظارتی بانک مرکزی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به افزایش شدید نقدینگی چرا تولیدکنندگان ما عمدتا مشکل دارند و اکثر کارخانهها با 40 یا 50 درصد ظرفیتشان کار میکنند، اظهار داشت: در واقع نقدینگی کشور و تامین مالی واحدهای تولیدی در طول تاریخ اقتصاد کشور همیشه برای واحدهای تولید مسئله ساز بوده است؛ هیچ وقت در طول تاریخ اقتصادی کشورمان واحدهای تولیدی بی نیاز از نقدینگیای که باید به واسطه بانکها تامین بشود، نبودهاند و هیچگاه بانکها نتوانستهاند 100 درصد تقاضا را اجابت کنند بنابراین این معضلی نیست که به 10 تا 20 سال گذشته کشور مربوط باشد؛ حجم نقدینگی مورد نیاز برای واحدهای تولیدی ما عموما بیشتر از ظرفیتی بوده است که بانکها توانستهاند تجهیز بکنند.
وی افزود: تغییرات نرخ ارزی که در سالهای 90 تا 92 ایجاد شد موجب شد که نیاز نقدینگی واحدهای تولید ما به همان میزان افزایش پیدا بکند و ما تا سه برابر افزایش نرخ ارز داشتیم؛ بخشی دیگر از سرمایه در گردش واحدهای تولیدی مربوط به پرداخت حقوق و دستمزد است که اینها هم متاثر از افزایش دستمزدها در سالهای گذشته تقریبا در هرسال 15 الی 20 درصد افزایش داشتهاند؛ در واقع به همین میزانی که نیاز نقدینگی کشور افزایش پیدا کرده است، نقدینگی بانک مرکزی هم از به یک هزار تریلیون تومان افزایش پیدا کرده است و این نقدینگی هم در واحدهای تولیدی مصرف میشود و بخشی هم در متاسفانه در مطالبات معوقات بانکها، مطالبات بانکها از دولت و یا داراییهایی که منجمد هستند مانند اموال تملیکی بانکها مثل ساختمان و برج و غیره، درگیر است.
علیرغم تسهیلات فراوان به واحدهای خدماتی و بازرگانی، رشد تولید در سال 94 یک درصد بود!
دکتر پرویز داوودی، اقتصاد دان و معاون اول رئیس جمهور در دولت نهم در پاسخ به سوال مشابه اظهار داشت: میدانیم که بانکها در سال 94 حدود چهارصد و هفده هزار میلیارد تسهیلات دادهاند و از این تسهیلات حدود 70 درصد آن بصورت سرمایه در گردش بوده است که به این معنی است که واحدهای تولیدی یا خدماتی یا بازرگانی این تسهیلات را بگیرند و ماده اولیه یا جنس تولید شده را بخرند و بفروشند؛ ما میبینیم که علیرغم اینکه این تسهیلات به این بخشها داده شده است، مرکز آمار رشد تولید را در سال 94 حدود 1 درصد اعلام کرده است که این آمار نسبت به این حجم تسهیلاتی که داده شده است، بسیار پایین است.
داوودی با طرح این سوال که چرا این تسهیلات تبدیل به تولید نشده است افزود: از طرفی دیگر اگر به نرخ تورم هم نگاه بکنیم خواهیم دید که نرخ تورم هم حدود 11.9 درصد است؛ میتوان گفت که علت این امر این است که نقدینگی برای سرمایه در گردش رفته است و سرمایه در گردش عمدتا برای خرید کالاهای خارجی استفاده شده است یعنی عمدتا واحدهای تولیدی مواد اولیه تولید داخلی و یا بازرگان کالای داخلی را نخریدهاند.
تسهیلات بانکها صرف واردات کالاهای لوکس خارجی شده است
دکتر پرویز داوودی اظهار داشت: اگر سرمایه در گردش نیز صرف خرید تولیدات داخلی میشد در اینصورت تولید شروع به حرکت میکرد و ما رشد بالاتری را شاهد بودیم و واحدهای تولید حرکت میکردند اما چون عمدتا صرف واردات کالاهای خارجی شده است، تولید داخلی ما نتوانسته رشد بکند؛ اگر بصورت میدانی مراجعهای به واحدهای تولید و مغازهها داشته باشیم خواهیم دید که عمدتا کالاهای خارجی در این مراکز هستند و حتی در مورد مصالح ساختمانی که از مزایای کشور ماست هم همین امر صدق میکند و شهرکهای صنعتی هم عمدتا در حال تعطیلی هستند