کاهش ارزش پول ملی
حسن روحانی در دوران مبارزات انتخاباتی خود تاکید زیادی بر حفظ ارزش پول ملی داشت. وی از کاهش ارزش پول ملی در دولت قبل انتقاد می کرد. او این وعده را به مردم می داد که در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری 92 بانک مرکزی را درمسیر حفظ ارزش پول ملی قرار دهد. اما با آغاز دولت یازدهم و حضور سیف در ساختمان میرداماد هیچ کدام از وعده های رئیس جمهور در این زمینه عملیانی نشد. ارزش پول ملی همواره در مقایسه با دلار سنجیده می شود. در دولت روحانی بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز بسیار ضعیف عمل کرد به طوری که فقط در عرض چند ماه قیمت دلار از 3200 به 3700 تومان رسید و همین مسئله به یکباره 500 تومان از ارزش پول ملی کم کرد. همچنین طبق آمار امسال به تنهایی 300 تومان به قیمت دلار اضاقه شده است. در حالی که در دولت گذشته و قبل از تاثیرگذاری تحریمها تنها 90 تومان به قیمت دلار افزوده شده بود. طبق آمارهای رسمی ارزش پول ملی در دولت یازدهم یازدهم 16 درصد کاهش یافته است.
تعطیل شدن 20 هزار واحد تولیدی
واحدهای تولیدی در دولت یازدهم به هیچ وجه حال روز خوشی ندارند و هر روز خبر تعطیلی یک واحد تولیدی مهم و پرسابقه مانند ارج، پارس الکتریک و یا آزمایش در رسانه ها منتشر می شود.
طبق آمارهای غیر رسمی در دولت یازدهم 20 هزار واحد تولیدی تعطیل شده که این آمار تاریخ اقتصاد کشور بی سابقه بوده است. اخیرا وزارت صنعت در آماری اعلام کرده که طی یک سال گذشته در 36 درصد کالاهای صنعتی و در 60 درصد کالاهای معدنی افت تولید داشته ایم. همچنین طبق همین آمار تنها در یک سال گذشته 16 هزار واحد تولیدی تعطیل شده که این بیانگر تعطیل شدن یک پنجم این واحدهاست.
دولتمردان گفتهاند که 7500 میلیارد تومان در سال جاری به بنگاههای تولیدی تسهیلات داده اند اما تولید کنندگان نسبت به این آمار اظهار بی خبری می کنند و در واقع هنوز با وجود گذشت بیش از هشت ماه از آغاز سال جاری مشخص نیست که این تسهیلات به چه تولید کنندگانی رسیده است.
اخیرا نیز ابوالفضل روغنی گلپایگانی رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در گزارشی تکان دهنده خبر از تعطیلی 40 درصدی شهرکهای صنعتی و شرکتهای کوچک و متوسط را داده و آن را نشان دهنده از دست دادن مشاغل عمده در کشور دانسته است.
بیکار شدن یک میلیون نفر در دولت روحانی
عملکرد دولت یازدهم در حوزه اشتغالزایی هم به هیچ وجه تعریفی ندارد. طبق آمارها یک میلیون نفر در دولت یازدهم شغل خود را از دست داده اند و نرخ بیکاری در 22 استان دو رقمی است.
رئیس جمهور اخیرا در یکی از سفرهای استانی خود مدعی شده که میزان اشتغال خالص در این دولت 450 هزار شغل بوده است. این در حالی است که اگر میزان افرادی که در این دولت شغل خود را از دست داده اند را با کسانی در این دولت به سرکار رفته اند مقایسه کنیم رقم اشتغال خالصی که به دست می آید چیزی در حدود منفی 6 میشود.
نرخ بیکاری هم در این دولت برای اولین بار بعد از چهار سال از 12 درصد عبور کرده است. طبق اعلام مرکز آمار نرخ بیکاری تابستان امسال به 12.7 درصد رسیده که در 17 فصل گذشته بی سابقه بوده است. این در حالی است که جلسات شورای عالی اشتغال در این دولت به تعداد انگشتان دو دست هم برگزار نشده است.
افزایش واردات کالاهای اساسی و به خطر افتادن امنیت غذایی
بررسی آمارهای گمرک درباره واردات و صادرات پیامهای خوشایندی را در خصوص امنیت غذایی کشور به اقتصاد ایران نمیدهند. ذرت، گندم، برنج، نهادههای دامی و سویا بیشترین کالاهای وارداتی کشور را طی سه سال گذشته تشکیل می دهند که این مسئله بیش از همه وابسته شدن کشور به خارج در حوزه تامین کالاهای اساسی را نشان می دهد.
واردات برنج در دولت تدبیر و امید یک رکورد تاریخی از خود به جا گذاشت و به چیزی در حدود یک تا 1.5 میلیون تن در سال رسید. این در حالی است که بسیاری از کشاورزان و تولیدکنندگان برنج داخلی در فروش محصولات خود با مشکل مواجه هستند. وضعیت گندم هم چندان مناسب نیست. براساس آمار رسمی منتشر شده طی هفت ماهه نخست امسال 299 هزار و 532 تن گندم به ارزش 75 میلیون و 515 هزار دلار از 10 کشور مختلف به ایران وارد شده است این در حالی است که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی مدعی خودکفایی در گندم و ممنوعیت واردات این محصول هستند. برخی از مشاوران دولت مانند عیسی کلانتری هم مدعی مرخرف بودن خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی هستند که این مسئله فضا را نگران کننده تر می کند.
نصف شدن سرمایه گذاری خارجی در دولت روحانی
در سالهای فعالیت دولت یازدهم علی رغم وعدههای فراوان، میزان سرمایه گذاری خارجی در کشور از حدود 5 میلیارد دلار به 2 میلیارد دلار رسیده و روند رو به رشد سرمایه گذاری خارجی در کشور طی یک دهه اخیر را متوقف کرده است. این در حالی است که دولت یازدهم از ابتدای آغاز به کار خود اعلام کرده که حساب خاصی روی برداشته شدن تحریمها و جذب سرمایه خارجی باز کرده است. اما هیچ کدام از وعدههای دولتمردان در این زمینه تحقق پیدا نکرد و حتی اوضاع بدتر هم شد.
در 3.5 سال اخیر حدود 200 هیات خارجی از 5 قاره جهان به ایران آمدند اما ظاهرا هیچ کدام از آنها تمایلی به سرمایه گذاری خارجی در کشور نداشتند. محمد خزاعی رئیس سازمان سرمایه گذاری که در ماههای بعد از برجام می توانست یکی از پر کارترین مدیران دولت باشد، در اکثر سفرهای هیاتهای خارجی به ایران جز غایبان بزرگ به شمار می رفت و بیشتر وقت خود را برای سفرهای خارجی بیهوده صرف کرد.
ندادن حتی یک فروند هواپیمای ایرباس و بوئینگ بعد از حدود یک سال مذاکره
وزارت راه و شهرسازی در سه سال گذشته یک وعده برجامی مهم به مردم داد. آنها اعلام کردند در صورت توافق هستهای و اجرای برجام دست به نوسازی ناوگان هواپیمایی کشور خواهند زد. آنها اعلام کردند که از ماهها قبل با دو کمپانی بزرگ سازنده هواپیما یعنی ایرباس و بوئینگ مذاکره کرده اند و به محض اجرای برجام می توانند به راحتی از این دو شرکت هواپیما بخرند.
اما امروز با وجود گذشت یک سال از اجرای برجام هنوز دست آخوندی و مدیرانش در وزارت راه و شهرسازی به یک فروند هواپیما هم نرسیده است.
وزارت خزانه داری آمریکا تازه چند هفته است که مجوز فروش به ایران را به دو شرکت بزرگ ایرباس و بوئینگ داده است اما بدقولیهای مکرر آنها نشان می دهد که نمی توان به چندان به خرید هواپیما دلخوش بود. اخیرا هم کنگره آمریکا تحت عنوان تحریم داماتو فروش هواپیما به ایران را ممنوع اعلام کرده است. این تصمیم کنگره منتظر امضای دونالد ترامپ رئیس جمهور جدید آمریکا برای اجرایی شدن است. اخیرا هم برخی از اخبار حاکی از این است که مقامات صنعت هوایی کشور در کنار مذاکره با دو شرکت هواپیماسازی میتسوبیشی ژاپن و «ATR» ایتالیا برای خرید هواپیما، به تازگی با شرکت هواپیماسازی کومک (Comac) چین، نیز گفتوگو کردند.
سرکار گذاشتن 700 هزار نفر زوج جوان در صف وام ازدواج
وام ازدواج در دولت یازدهم با فشار نمایندگان مجلس 10 میلیون شد، اما نه تنها تاثیری بر زندگی جوانان نداشت بلکه صف این وام در دولت تدبیر و امید طولانی تر هم شد. بانکها کماکان برای اعطای وام ازدواج 10 میلیون تومانی، بهانهی نداشتن منابع قرض الحسنه دارند و طبق آخرین آمار ارائه شده توسط رئیس بانک مرکزی، در حال حاضر حدود 700 هزار نفر در صف دریافت وام ازدواج هستند. همچنین اخیرا آماری منتشر شد که نشان میدهد بانکها در تخلفی تاریخی، معادل اعطای وام ازدواج 10 میلیونی به 1 میلیون و 200 هزار نفر از منابع قرض الحسنه مردم، به مدیران و کارکنان خود وام داده اند.
این اتفاق در شرایطی افتاد که بانک مرکزی قرار بود بانک ها را ملزم نماید تا برای اعطای وام قرض الحسنه به مدیران و کارکنان خود، به منابع مردم دست اندازی نکنند؛ منابعی که برای اعطای وام ازدواج 10 میلیونی به همه جوانان کافی است و این تخلفات بانک ها و عدم پیگیری بانک مرکزی است که باعث شده این منابع به جای اینکه به جوانان برسد، به بانک ها و مدیرانشان وام داده شود. همچنین به جز یک بخشنامه برای تعیین سقف اعطای وام به کارمندان بانکی، بانک مرکزی هنوز هیچگونه اقدامی در مقابل این تخلف بانک ها برای بازگرداندن این منابع، جهت اعطای آن به مردم و مصارفی از جمله وام ازدواج انجام نداده است.
توصیفات بالا از مشکلات اقتصادی کشور تنها بخش کوچکی از چالشهای مردم و فعالان اقتصادی بوده که «نسیم آنلاین» تنها به قسمت کوچکی از آنها اشاره کرده است. با وجود این همه مشکل در کشور آیا بازهم آقای رئیس جمهور حاضر هستند لغو یک سخنرانی را "مایه شرمساری" بدانند؟